محتوای مقاله
کبد چرب چیست؟
علائم کبد چرب زمانی دیده میشود که چربی در این عضو جمع شود. وجود مقادیر کمی چربی طبیعی بوده ولی تجمع بیش از حد آن سلامتی را تهدید می کند. در این مقاله دکتر سحر انواع گرید کبد چرب و راه های پیشگیری از آن را به شما توضیح می دهد.
جالب است بدانید جگر (کبد)، دومین اندام بزرگ بدن بوده و مواد مضر خون را فیلتر می کند.
وجود چربی زیاد در این عضو، باعث التهاب و آسیب به آن می شود. در موارد شدید تر، می تواند منجر به نارسایی شود.
کسی که الکل زیادی می نوشد، به بیماری کبد چرب الکلی مبتلا می شود.
افراد دیگری نیز تحت تاثیر سایر عوامل به این بیماری مبتلا می شوند که به آن کبد چرب غیر الکلی گفته می شود.
علائم کبد چرب
خیلی مواقع، علائم کبد چرب به وضوح آشکار نمی شوند. اما شاید درد کبد چرب را در سمت راست و بالای شکم خود احساس کنید.
برخی مبتلایان به این بیماری دچار اسکار (زخم) می شوند. اسکار به عنوان فیبروز شناخته می شود. اگر به فیبروز گسترده و شرایط بدتر بشود، سیروز بوجود می آید.
علائم کبد چرب گرید دو و یک
در برخی موارد بیمار در این مراحل علائمی نشان نمی دهند. اما در برخی افراد این علائم دیده میشود:
- خستگی
- ضعف
- درد در سمت راست و بالای شکم
- گیجی
علائم کبد چرب گرید پیشرفته یا سیروز
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- ایجاد خارش پوست
- پوست و چشم زرد
- ورم شکم (آسیت)
- بزرگ شدن پستان در مردان
- سیروز یک هشدار جدی است خیلی سریع باید برای درمان آن اقدام کرد.
علت کبد چرب چیست؟
علائم کبد چرب هنگامی بروز می کند که بدن چربی زیادی تولید کرده یا به اندازه کافی چربی را دفع نکند. در این حالت چربی اضافی در این اندام ذخیره شده و باعث بروز علائم کبد چرب می شود.
مهم ترین عوامل ایجاد جگر چرب
- چاقی
- قند خون بالا
- مقاومت به انسولین
- مقادیر بالای چربی بخصوص تری گلیسیرید
عوامل کم اهمیت تر
- عوامل ژنتیکی
- قرار گرفتن در معرض برخی سموم
- کاهش سریع وزن
- بارداری
- برخی عفونت ها مثل هپاتیت C
- عوارض جانبی برخی داروها مانند والپروئیک اسید، متوترکسات، تاموکسیفن و آمیودورون.
تشخیص
در ابتدا احتمالا پزشک در این موارد از شما سوال هایی میپرسد:
- سابقه بیماری در خانواده شما
- مصرف الکل
- سایر بیماری های شما
- داروهایی که مصرف می کنید
- بیماری هایی که به تازگی مبتلا شدید
- حتما اگر خستگی، بی اشتهایی یا علائم دیگری دارید، به پزشک بگویید.
معاینه بدنی
برای تشخیص التهاب، پزشک شکم را لمس کرده یا فشار می دهد. اگر کبد بزرگ شده باشد، شاید بتواند آن را احساس کند.
اما گاهی این اندام بدون بزرگ شدن، ملتهب می شود در این حالت پزشک با معاینه فیزیکی قادر به تشخیص آن نیست.
در آزمایش خون، علامت اختصاری کبد چرب ALT و AST است.
بسیاری اوقات، این بیماری پس از افزایش آنزیم های کبدی (آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)) در آزمایش خون، تشخیص داده می شود.
افزایش آنزیم ها نشانه التهاب است.
به خاطر داشته باشید که بیماری جگر چرب یکی از دلایل التهاب کبد است، اما تنها این مورد نیست.
اگر افزایش این آنزیم ها داشتید، پزشک احتمالاً آزمایش های دیگری را برای تشخیص علت التهاب انجام میدهد.
آزمایشات تصویربرداری
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- اسکن ام آر آی
- نمونه برداری
نمونه برداری بهترین روش برای اندازه گیری شدت بیماری هست.
در این حالت پزشک سوزن در کبد شما فرو می کند و یک قطعه بافت را برای معاینه خارج می کند.
نگران نباشید بی حسی موضعی می دهند تا درد بسیار کمی داشته باشید.
این آزمایش به تشخیص اینکه آیا به بیماری کبد چرب و همچنین اسکار (جگر چرب گرید 3) مبتلا هستید یا خیر، بسیار کمک می کند.
راه درمان کبد چرب
هم اکنون داروی قطعی و دارای تاییدیه برای درمان این بیماری وجود ندارد. تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
در بسیاری از موارد، تغییر سبک زندگی می تواند به بهبود این بیماری کمک کند. به عنوان مثال:
توصیه هایی برای کبد چرب گرید 2 و 1
- الکل را محدود یا قطع کنید.
- وزنتان را کم کنید.
- رژیم غذایی را تغییر دهید.
در صورت پیشرفت گرید جگر چرب، پزشک ممکن است درمان های بیشتری را اضافه کند. به عنوان مثال، برای درمان فیبروز و سیروز این موارد در نظر گرفته می شود:
درمان کبد چرب گرید 3 و 4
- تغییر سبک زندگی
- داروها
- عمل جراحي
متاسفانه سیروز می تواند منجر به نارسایی شود. اگر به نارسایی دچار شوید، شاید به پیوند نیاز پیدا کنید.
درمان خانگی کبد چرب
تغییر دادن سبک زندگی خط اول درمان این بیماری است. موارد زیر می توانند به کاهش بروز علائم کبد چرب کمک کنند:
- کاهش وزن
- کاهش مصرف الکل
- یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی داشته باشید. اما دارای کالری و چربی کمی باشد.
- روزانه 30 دقیقه ورزش کنید.
- در برخی تحقیقات مصرف ویتامین E توصیه شده است. اما توصیه دکتر سحر به شما این است از مصرف خودسر هرگونه مکمل خودداری کنید. قبل از مصرف از پزشک خود در این مورد سوال بپرسید.
رژیم غذایی مفید برای بیماران جگر چرب
- رژیم غذایی شما سرشار از گیاه باشد. مثل میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات.
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- مصرف شیرینی، برنج و نان سفید را محدود کنید.
- خوردن چربی های اشباع شده (که در گوشت قرمز و برخی محصولات حیوانی موجود است) را محدود کنید.
- از مصرف چربی های ترانس خودداری کنید.
- رژیم غذایی شما کم کالری باشد.
انواع بیماری جگر چرب
بطور کلی دو نوع وجود دارد: غیر الکلی و الکلی.
بیماری کبد چرب غیرالکلی شامل
- نوع ساده: در این نوع، چربی در جگر وجود دارد اما دارای التهاب نیست.
- استئاتو هپاتیت غیر الکلی: در این نوع، چربی و التهاب در این عضو دیده می شود.
- کبد چرب حاد بارداری: یک عارضه نادر اما بسیار جدی در دوران بارداری است. معمولاً در سه ماهه سوم بارداری دیده می شود. علت دقیق آن هم مشخص نشده است.
اگر جگر شما چرب است اما الکل هم نمی نوشید، احتمالا به این نوع مبتلا هستید.
بیماری کبد چرب الکلی شامل
- نوع ساده: وجود چربی بدون التهاب
- استئاتو هپاتیت الکلی: وجود چربی همراه التهاب یا سایر عوارض است.
اگر زیاد الکل بنوشید جگر شما دچار آسیب می شود. در این حالت این عضو نمی تواند چربی را خوب تجزیه کند. پس چربی در بدن جمع می شود. این حالت را به کبد چرب الکلی می شناسیم.
برای درمان جگر چرب الکلی، مصرف الکل را قطع کنید.
عوارض این بیماری
اگر هر کدام از این دسته بیماری درمان نشوند. پیشرفته شده و باعث ایجاد زخم در این عضو می شود. اسکار شدید را سیروز می نامیم. که اگر به موقع پیگیری نشود می تواند منجر به نارسایی شود.
علت کبد چرب چیست؟
- نوشیدن مقادیر زیاد الکل
- سطح تری گلیسیرید بالا
- چاقی و افزایش وزن
- مبتلایان به دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین
- مصرف داروهای خاصی مانند متوترکسات، تاموکسیفن، والپروئیک اسید و آمیودورون
- بیماران سندرم تخمدان پلی کیستیک
- برخی از خانم های باردار
- سابقه عفونت های خاص مانند هپاتیت C
- سطح کلسترول بالا
- سطح قند خون بالا
- بیماران سندرم متابولیک
- سابقه خانوادگی بیماری
4 گرید کبد چرب
این بیماری می تواند طی چهار مرحله پیشرفت کند:
1. گرید 1 یا ساده
تجمع چربی اضافی وجود دارد.
2. گرید 2 یا استئاتو هپاتیت
علاوه بر چربی اضافی، التهاب نیز می بینیم.
3. گرید 3 یا فیبروز
در این مرحله التهاب در این عضو باعث ایجاد (اسکار) زخم شده است.
4. گرید 4 یا سیروز
در این گرید، زخم (اسکار) به طور پیشرونده ای گسترش پیدا کرده است.
سیروز یک بیماری تهدید کننده زندگی است که ممکن است باعث نارسایی شود. این حالت می تواند غیرقابل برگشت باشد. پس خیلی اهمیت دارد که از ابتدای شروع این بیماری جلوی پیشرفت آن را بگیریم.
سخن نهایی دکتر سحر
اگر علائم کبد چرب در مراحل اولیه پیگیری نشود، می تواند باعث التهاب، (زخم) اسکارهای غیرقابل جبران شود. اسکار شدید را به عنوان سیروز می شناسیم.
اگر خدای ناکرده به سیروز مبتلا شوید، خطر ابتلا به سرطان کبد و نارسایی نیز افزایش می یابد. این شرایط متاسفانه می توانند کشنده باشند.
خبر خوب اینکه، در اغلب موارد، می توان از پیشرفت علائم کبد چرب جلوگیری کرد. کافی است سبک زندگی و رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. اینگونه می توان از آسیب و ایجاد زخم جلوگیری کرد.
پس با مراجعه سریع به پزشک و شروع کردن درمان از این بیماری در امان باشید.
دكتر جان ، خيلى ممنون از شما ، يكى از اعضاى بدن كه حالا حالا ها باهامون كنار مياد ، ولى امان از روزى كه سرناسازگارى بزاره
خواهش میکنم. دقیقا همینطوره بخصوص با توجه به نقش کلیدی که در سلامت بدن داره باید خیلی بهش توجه کنیم.
من بدنم بخار داره
سلام. از گرمیجات پرهیز کنید.