سال های بسیاری است که برای اهداف آشپزی و درمانی از خواص سیر استفاده می شود. سیر (Allium sativum) گونه ای از تیره پیاز و بومی آسیای مرکزی است. در این مقاله دکتر سحر شما را با خواص سیر، مقدار مصرف مجاز و مضرات آن آشنا می کند.
محتوای مقاله
مزاج سیر در طب سنتی
سیر که در طب سنتی به نام ثوم نیز نامیده می شود، دارای مزاج (طبع) گرم و خشک است.
خواص سیر در طب سنتی
- خشک کننده رطوبات معده و مفاصل
- رقيق كننده خون
- دافع مضرت آبهاى مختلف و هواى متعفن
- مصرف در حد اعتدال حافظ صحت مزاج
- مفید برای اقسام کرم معده
- رفع امراض عصبی
ارزش غذایی سیر
سیر حاوی ترکیبات گوگردی مانند آلیسین، آجوئن و اس-آلیل سیستئین است که به آن خواص ضد میکروبی و ضد التهابی قوی می بخشد.
سیر غنی از ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه منگنز، ویتامین ب6 و ویتامین ث است. همچنین کمی سلنیوم دارد.
سیر تازه به علت آلیسین بیشتر، عطر قوی تری نسبت به سیر فرآوری شده دارد. جالب است بدانید سیر خرد شده یا له شده آلیسین بیشتری آزاد می کند.
پختن سیر، به خصوص آب پز کردن آن، محتوای آلیسین و خواص درمانی آن را به شدت کاهش می دهد.
خواص سیر شامل تقویت سیستم ایمنی،کاهش فشار خون، کاهش خطر بیماری قلبی، کاهش کلسترول، اثرات ضد سرطانی است.
مصرف زیاد سیر به دلیل داشتن ترکیبات گوگردی می تواند باعث بوی بد دهان یا بدن، آشفتگی معده یا سوزش سر دل شود.
خواص سیر
در اینجا خواص سیر برای تندرستی توضیح داده شده است:
1. خواص سیر برای عفونت:
این جمله را از قدیم شنیده ایم که قورت دادن سیر خام برای عفونت خوب است. جالب است بدانید که اثر ضد میکروبی سیر در مقالات جدید نیز اثبات شده است. سیردارای ترکیب آلیسین است که دارای خواص ضد میکروبی گسترده ای است. آلیسین اثرات ضدباکتری و ویروس است. این گیاه دارویی اثر ضد میکروبی خود را با ایجاد اختلال در غشای سلولی باکتری ایجاد می کند. سیر به درمان عفونت هایی مانند گوش، گلودرد، سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می کند.
2. اثر آنتی اکسیدانی:
سیرغنی از ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند آلیسین و سلنیوم است. ترکیبات آنتی اکسیدانی به خنثی کردن رادیکال های آزاد در بدن کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری های مزمن را کم می کند.
3. خواص سیر برای سلامت قلب و عروق:
آیا سیر عروق را باز می کند؟
سیر باعث کاهش فشار خون، کلسترول و جلوگیری از تجمع پلاک در شریان ها می شود. پس خطر بیماری قلبی، سکته مغزی بسیار کاهش می یابد. پس می توان از آن به عنوان یک درمان گرفتگی رگهای قلب نام برد.
4. خواص سیر برای سرطان:
سیر می تواند به کاهش خطر برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه، معده، روده و پروستات کمک کند. سیر با القای مرگ سلولی سلول های سرطانی، مهار رگ زایی و سرکوب تکثیر سلول های تومور اثر ضد سرطانی خود را ایفا می کند. این خاصیت مهم به علت قابلیت آنتی اکسیدانی سیر است.
5. سیر خام برای دیابتی ها
سیر باعث کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین می شود. پس می تواند به کنترل و همچنین پیشگیری از دیابت کمک کند.
نحوه مصرف سیر برای کاهش قند خون
روزانه بین ۵۰ الی ۱۵۰۰ میلی گرم، بسته به نیاز، از سیر برای کاهش قند خون میل کنید.
6. خواص سیر برای کبد:
مواد موثره سیرمانند آلیسین و سلنیوم به محافظت از کبد در برابر آسیب ها، سموم، استرس اکسیداتیو و کبد چرب کمک می کنند. در مطالعات نشان داده شده مصرف مکمل های سیر باعث کاهش ریسک و شدت ابتلا به کبد چرب می شود.
نحوه مصرف سیر برای کبد چرب
400 میلی گرم دو بار در روز.
7. خواص سیر برای تقویت سیستم ایمنی:
سیر به دلیل داشتن قابلیت های آنتی اکسیدانی و خواص ضد میکروبی سیر عملکرد سلول های ایمنی را بهتر کرده و سیستم ایمنی را تقویت می کند. پس مصرف سیر در حین ابتلا به عفونت ها به سریع تر درمان شدن شما کمک می کند.
8. آیا سیر برای آرتروز مفید است؟
ترکیبات موجود در سیر مانند آلیسین خاصیت ضد التهابی دارد. در واقع با مهار سیتوکین های پیش التهابی اثر خود را ایفا می کند. بنابراین به کاهش التهاب در کل بدن کمک می کند. پس به درمان بیماری هایی مانند آرتریت کمک می کند.
9. خواص سیر برای چربی خون:
سیر دارای ترکیب آلیسین است. این گیاه با مهار سنتز کلسترول و تنظیم آنزیم های متابولیسم لیپید می تواند به کاهش LDL یا همان کلسترول بد و بیشتر شدن HDL یا کلسترول خوب کمک کند. همچنین تری گلیسرید نیز کاهش می یابد. پس ریسک ابتلا به آترواسکلروز و بیماری قلبی را کاهش می دهد.
چگونگی مصرف سیر برای کاهش چربی خون
سیر خام پوست کنده و خرد شده روزی دو بار هر بار ۱ گرم. این ترکیب در مطالعات اثر فوق العاده ای در کاهش تری گلیسرید و کلسترول دارد.
10. چرا سیر فشار خون را پایین میاورد:
از من سوال پرسیده بودید آیا قورت دادن سیر برای فشار خون بالا مفید است؟
به وفور در مطالعات اثبات شده که مصرف منظم سیر، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کاهش می دهد. ترکیبات فعال موجود در سیر، با ایجاد اتساع عروق از طریق انتشار اکسید نیتریک به شل شدن و گشاد شدن عروق خونی کمک می کند و جریان خون را بهبود می بخشد.
نحوه مصرف سیر برای کاهش فشار خون
سیر خام: ۴۰۰ میلی گرم روزانه برای حداقل ۶ ماه
سیر کهنه (سیر ترشی): ۲۴۰ الی ۲۴۰۰ میلی گرم روزانه برای ۲-۲۳ هفته
پودر سیر: ۶۰۰ الی ۲۴۰۰ میلی گرم روزانه برای ۸-۲۴ هفته
روغن سیر: ۱۲ میلی گرم برای ۱۶ هفته
11. ایا سیر پلاکت خون را پایین میاورد؟
سیر مانع تجمع پلاکت ها می شود و زمان لخته شدن خون را طولانی تر می کند. بنابراین از ساخته شدن بیش از حد لخته خون که می تواند باعث ایجاد حملات قلبی و سکته شود، جلوگیری می کند. موادی مانند آجوئن و آلیسین اثر ضد انعقادی ایجاد می کنند.
12. درمان قارچ با سیر
ترکیبات موجود در سیر از رشد قارچ هایی مانند کاندیدا، آسپرژیلوس و درماتوفیت ها جلوگیری می کند. پس سیر می تواند به درمان عفونت های قارچی پوست، ناخن، گوارشی و واژن کمک کند.
13. تاثیر سیر بر مغز:
سیر در برابر برخی بیماری های تخریب کننده عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون در مطالعات اثر محافظت کنندگی نشان داده است. ترکیباتی مانند اس-آلیل سیستئین اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارند و این قابلیت ها به محافظت از سیستم عصبی نیز کمک میکند.
14. خواص سیر برای مردان
سیر باعث بهبود جریان خون می شود. پس می تواند به بهبود اختلالات نعوظ آقایان کمک کند. سیر باعث گشاد شدن عروق شده پس جریان خون را بهتر کرده و عملکرد عروق را بهبود می بخشد.
علاوه بر بهبود جریان خون، سیر به قدرت باروری آقایان نیز کمک می کند. در مطالعات سیر باعث تقویت تولید اسپرم و افزایش سطح تستسترون می شود. این اثرات به دلیل خواص آنتی اکسیدانی سیر هست. همچنین ترکیب اس- آلیل سیستئین نیز به افزایش سطح تستسترون کمک می کند.
نحوه خوردن سیر خام
در اغلب مطالعات از دوز 600 تا 1200 میلی گرم در روز استفاده می کنند . حداقل مقدار موثر برای سیر خام، یک بخش از یک بوته سیر (به نام حبه) است که دو یا سه بار در روز است.
بهترین زمان خوردن سیر خام
همراه با غذا میل می شود. به این علت که باعث ایجاد مشکلات گوارشی در برخی افراد می شود. همچنین با شکم پر بوی کمتری از سیر حس می شود، توصیه ما به شما مصرف سیر همراه وعده غذاییست.
سیر اگر در دوزهای بسیار بالا مصرف شود می تواند سمی باشد، بنابراین مصرف مکمل هرگز نباید از حداکثر دوز زیر فراتر رود:
- 17.0 گرم برای یک فرد 68 کیلوگرمی
- 22.7 گرم برای یک فرد 90 کیلوگرمی
- 28.4 گرم برای یک فرد 113 کیلوگرمی
سیر برای چه کسانی ضرر دارد؟
بوی بد دهان و بدن:
مصرف سیر به علت وجود ترکیبات گوگردی می تواند باعث بوی بد تنفس و بدن شود. استفاده از دهانشویه، نگه داشتن چوب دارچین در دهان، خوردن سیب و مصرف مایعات می تواند به کاهش بوی بد سیر کمک کند.
مشکلات گوارشی:
سیر به خصوص در صورت مصرف دوز بالا، می تواند باعث مشکلاتی مانند ناراحتی معده، نفخ و اسهال در برخی افراد شود. این عارضه احتمالاً به دلیل اثر تحریک کننده سیر بر روی سیستم گوارشی است.
واکنش های آلرژیک (حساسیت):
ممکن است برخی اشخاص به سیر حساسیت پیدا کنند، به خصوص با مصرف طولانی مدت. علائم آلرژی به سیر: کهیر، تورم، حملات آسم و بثورات پوستی هست.
افزایش خطر خونریزی:
سیر به علت خاصیت ضد انعقادی، اثرات رقیق کننده خون دارد. پس ریسک کبودی و خونریزی را در افرادی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند یا بیماران دارای اختلالات خونریزی، بیشتر می کند.
مضرات سیر برای معده:
ترکیبات گوگرد در سیر می توانند باعث تحریک ترشح اسید در معده شده و منجر به سوء هاضمه یا رفلاکس (برگشت) اسید در افراد مستعد شوند.
سردرد:
دوزهای بالای سیر در برخی اشخاص باعث ایجاد سردردهای تنشی و میگرن می شود. اما مکانیسم ایجاد آن نامشخص است.
نکته مهم در مورد مضرات سیر:
اغلب این عوارض جانبی در حین مصرف مکمل‌های سیر دیده میشود تا خوردن سیر در حد غذایی. همچنین فقط در تعداد کمی از اشخاص به خصوص در دوزهای بالاتر رخ می دهند. پس به طور کلی، زمانی که سیر به عنوان بخشی از رژیم غذایی ما و به صورت متعادل مصرف شود، برای اکثر افراد بی خطر است.
تداخلات دارویی مهم سیر
- داروهای ضد انعقادها و ضد پلاکت
سیر با مهار تجمع پلاکت ها و ایجاد اختلال در لخته شدن خون، خطر خونریزی را بیشتر می کند. از داروهای این دسته می توان وارفارین (کومادین)، آسپرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس) را نام برد. - داروهای HIV (داروهای ضد ویروس ایدز)
سیر ممکن است با برخی از داروهای مهارکننده های پروتئاز و مهارکننده های غیر نوکلئوزیدی که برای درمان ایدز استفاده می شود، تداخل داشته باشد. اثرات متغیر هستند. پس در صورت مصرف مکمل های سیر، هم زمان با مصرف داروهای ضد ایدز، دقت کافی داشته باشید. - داروهای ضد دیابت
سیرمی تواند سطح قند خون را کاهش دهد. پس می تواند اثرات داروهای دیابت را تقویت کند و خطر افت قند خون را افزایش دهد. پس اگر همزمان با داروهای دیابت، مکمل سیر مصرف می کنید. سطح قند خون را به دقت کنترل کنید. - داروهای ضد پرفشاری خون
سیر می تواند اثرات خفیفی برای کاهش فشار خون داشته باشد. مصرف مکمل های سیر همراه با داروهای ضد پر فشاری خون گاهی باعث کاهش بیش از حد فشار خون می شود. - آنتی بیوتیک ها
سیر احتمال دارد اثر بخشی بعضی آنتی بیوتیک ها را کاهش دهد. سیر این کار را با تداخل در نحوه جذب و متابولیسم آنها در بدن کاهش می دهد. پس مصرف سیر را هنگام مصرف آنتی بیوتیک های خاص کمتر کنید. - مکمل هایی که ریسک خونریزی را افزایش می دهند
سیر با مکمل هایی مانند روغن ماهی، امگا 3، جینکو بیلوبا و ویتامین ای که خاصیت رقیق کنندگی خون نیز دارند، تداخل دارد. اگر آنها را با هم مصرف کنید خطر خونریزی افزایش می یابد.
سخن نهایی دکتر سحر با شما
سیر (ثوم) از دیرباز در طب سنتی برای مصارف درمانی بسیاری استفاده می شده است. در مطالعات جدید نیز اثرات بسیار مفیدی از این داروی گیاهی ثبت شده است. خواصی مانند ضد سرطان، ضد میکروب، تقویت سیستم ایمنی، کاهش فشار و قند خون. در کنار این موارد عوارض جانبی مانند سوزش سردل، افزایش ریسک خون ریزی و سردرد با این گیاه دارویی ثبت شده است. به عنوان نکته آخر تداخلات دارویی سیر را در نظر داشته باشید به خصوص اگر از داروهای رقیق کننده و ضد انعقاد خون نیز استفاده میکنید.
منابع
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4103721/
https://classic.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT00200785
https://academic.oup.com/jn/article/146/2/433S/4584824
https://medicine.missouri.edu/news/garlic-found-protect-brain-against-disease-aging
